Duurzaam mobiliteitsplan: Participatieronde 2

We hebben opnieuw inwoners, ondernemers en organisaties uit de (winkel)centra, belangengroepen, en de organisaties op de werk- en leerlocaties in Arnhem benaderd.  

Daarvoor hebben we een mailing verstuurd, pers uitgenodigd, artikelen in de Arnhemse Koerier geplaatst, een webpagina op www.arnhem.nl gemaakt en de sociale media van de gemeente Arnhem gebruikt. We hebben ook abriposters (80 A0 posters) in de stad opgehangen om bewoners te informeren en te motiveren om mee te doen aan de tweede online peiling. Deze stond op meedenken.arnhem.nl in de tweede helft van november 2023. 

Hieronder staat een overzicht van de activiteiten waaraan Arnhemmers konden meedoen:

• Op 23 november 2023 vond de stadsbrede bijeenkomst plaats over het duurzaam mobiliteitsplan in Hotel Haarhuis. De bijeenkomst bestond uit een plenair deel waarin de maatregelen werden toegelicht en besproken. Daarna was er ruimte voor reacties en gesprekken in subzalen.
• Op meedenken.arnhem.nl was enkele weken een online vragenlijst beschikbaar. Om de respons te bevorderen is met stellingen gewerkt en is de hoeveelheid vragen beperkt gehouden. De 11 stellingen over verschillende maatregelen waren voorzien van een korte toelichting. Mensen konden per stelling ook een reactie achterlaten. Dat leverde een respons op van in totaal 1.175 deelnemers, 740 daarvan hebben op alle stellingen gereageerd.  
• Voor de focusgroepen zijn voor de tweede keer Arnhemmers uit de 3 wijktypen door onderzoeksbureau I&O research benaderd voor een dieptegesprek. De groepen werden zo representatief mogelijk samengesteld, naar leeftijd, geslacht en opleidingsniveau. De focusgroepen vonden eind oktober en begin november 2023 plaats. 
• Er zijn 2 expertsessies gehouden op 30 november 2023. Via e-mail zijn vertegenwoordigers van Arnhemse (belangen)organisaties uitgenodigd. Er was een sessie over de (winkel)centra en een over werk- en leerlocaties. Daarnaast zijn er nog aparte gesprekken geweest met Arnhems Platform Chronisch zieken en Gehandicapten (APCG) en Platform Binnenstad Arnhem (PBA).
• Er zijn 2 inloopochtenden georganiseerd in Dudok Arnhem, waarbij iedereen binnen kon lopen voor een gesprek over het mobiliteitsplan. 

Activiteit	Wanneer	Bereik
Stadsbrede bijeenkomst	23 november 2023	100 deelnemers
Sociale media campagne	16 november - 6 december 2023	64.005 mensen, 2.168 kliks en 214 reacties
Online enquête op meedenken.arnhem.nl	23 november - 7 december 2023	1.175 respondenten, 102 reacties
Expertsessies	30 november 2023	20 deelnemers
Focusgroepen	30, 31 oktober en 2 november 2023	35 deelnemers in 3 sessies: wijktype A, B en C
Inloopochtenden	1 en 8 december 2023	7 personen

In de tweede participatieronde hebben we concrete maatregelen voorgelegd aan de stad. Hierbij stond opnieuw de mens centraal en niet de auto en de doorstroming van het verkeer. Het gaat erom aangenaam en veilig te verblijven in de stad en de woonwijken te versterken. De keuzevrijheid voor mobiliteit blijft in stand, maar we maken het aantrekkelijker voor voetgangers, fietsers en het ov. We proberen onnodig doorgaand verkeer te voorkomen en maken meer ruimte voor groen. Het gaat om een samenhangend pakket maatregelen, met verkeersoplossingen die zijn afgestemd op de verschillende wijken. 

Hieronder een overzicht van de thema’s met voorstellen van maatregelen:

Uitnodigende voetganger- en fietsinfrastructuur

• Meer ruimte voor de voetganger, door aanleg van comfortabele en ruime voetpaden
• Verbeteren en aanleggen (snel)fietsroutes
• 2 nieuwe fietsbruggen over de Rijn; fietsbruggen Oost en West
• Voetganger- en fietsvriendelijke verkeerslichten
• Voldoende (ook bewaakte) stallingsmogelijkheden om het fietsen te stimuleren
• Hoe ‘(binnen)stedelijker’ een wijk is, hoe meer ruimte we daar maken voor de voetganger en de fietser, terwijl in de wijken aan de rand van de stad meer ruimte voor de auto zal blijven

Uitstekend openbaar vervoer

• Frequentie bus en trein omhoog
• Bestaande buslijnen verlengen
• Extra buslijnen BRT (bus rapid transit: openbaar vervoer met nog hogere frequentie en betere doorstroming) 
• Ringlijn die de wijken verbindt (niet via Arnhem CS)

Maximumsnelheid verlagen

• Verlagen van de maximumsnelheid naar 30 kilometer per uur als de nieuwe standaard voor vergroten veiligheid, oversteekbaarheid en verminderen vervuiling en geluidsoverlast. Overal, behalve de absolute hoofdwegen.

Wegennet aanpassen

• Verminderen van doorgaand verkeer door het terugbrengen van het aantal rijstroken per richting
• Voor gemotoriseerd verkeer wegen afsluiten die als sluiproutes worden gebruikt of een barrière vormen in een groen gebied

Parkeren reguleren en mobiliteitshubs

• Vergroten van gebied voor gereguleerd parkeren (dat wil zeggen: waar parkeervergunning nodig is)
• Een maximumaantal parkeervergunningen per woning of auto’s op afstand te laten parkeren
• Verminderen straatparkeren in de binnenstad
• Stimuleren bezoekers uit de regio om gebruik te maken van het ov of de fiets
• Stimuleren van bezoekers om hun auto aan de randen van de stad te laten staan in P+R's

Mobiliteitsgedrag beïnvloeden

• Stimuleren van duurzamer mobiliteitsgedrag door het inzetten van educatie, gedragscampagnes en een gecoördineerde werkgeversaanpak
• Creëren van voorzieningen voor laden, stadsdistributie, fietsparkeren en een beter systeem waarbij we verwijzen naar beschikbare parkeerplaatsen 
• Inzetten op handhaving
• Specifieke aandacht voor schoolomgevingen 

Net als in de eerste participatieronde is uit de inbreng tijdens de tweede ronde naar voren gekomen dat er duidelijke steun is voor de gekozen richting van het duurzaam mobiliteitsplan. 

• Mensen staan achter de maatregelen die meer ruimte geven aan voetganger, fietser en het ov, en het beperken van het doorgaand autoverkeer door de stad.
• Er is ook steun voor het verlagen van de maximumsnelheid naar 30 kilometer per uur, met name vanuit veiligheidsoogpunt.
• Het groener, aantrekkelijker en veiliger maken van de stad en de woonomgeving spreekt Arnhemmers aan, ook als daar wat langere reistijd of wat verder lopen tegenover staat. 
• Een systeem van vergunningen en betaald parkeren in de hele stad heeft minder draagvlak. 
• Arnhemmers hebben zorgen over de haalbaarheid van de maatregelen.
• Mensen benadrukken het belang van handhaving als het gaat om veiligheid en snelheid van het verkeer. 

De inbreng vanuit de stad geeft grotendeels steun voor de gekozen richting en maatregelen. Maar er zijn ook de nodige zorgen en aandachtspunten. Die staan hieronder op een rij. De belangrijkste bezwaren en zorgen worden als eerste besproken. Per aandachtspunt staat beschreven hoe we hier in de plannen mee zijn omgegaan. 

Parkeerregulering

De bezwaren tegen vergunningen en betaald parkeren in de hele stad gaan vooral over het gebied. Mensen geven aan dit voor de hele stad overdreven te vinden. Ze geven aan dat er flinke delen in Arnhem zijn waar geen problemen zijn met parkeren. Ook wordt benoemd dat parkeerregulering goed is voor het tegengaan van wijkvreemd parkeren, maar niet voor visite, mantelzorgers of dienstverleners in de wijk. Daarnaast hebben mensen zorgen over de betaalbaarheid van de vergunningen voor mensen met een krappe beurs. ​​​​​Een ander aandachtspunt: houd bij het beperken van parkeermogelijkheden rekening met vergrijzing, ouderen en mensen met een beperking. 
Ondernemers in de binnenstad geven aan niet tegen het terugdringen van parkeren op straat te zijn, maar dan is wel belangrijk dat de parkeercapaciteit op orde blijft met goede parkeergarages en een goed parkeerverwijssysteem. Een parkeerverwijssysteem verwijst naar parkeerplaatsen die nog beschikbaar zijn in parkeergarages en bij grotere parkeerplaatsen. Voor bezoekers van winkelcentra als Kronenburg en Presikhaaf zou een speciale regeling mogelijk moeten zijn. De parkeerplaatsen bij deze winkelcentra wil je beschikbaar hebben voor mensen die daar gaan winkelen.

Hoe komt dit terug in het duurzaam mobiliteitsplan?

In de uiteindelijke plannen houden we rekening met de ingebrachte punten.

• We richten ons niet op parkeervergunningen in de hele stad, maar beperken ons tot de wijken waar de meeste parkeerdruk is, of waar grootschalig ontwikkeld gaat worden en overlast in de toekomst wordt verwacht.
• Daarnaast zullen we het nieuwe beleid gefaseerd invoeren, in de wijken met de meeste overlast. Bij de daadwerkelijke invoering in een wijk zullen we de wijk betrekken.
• We zorgen voor betaalbaarheid en rechtvaardigheid van de vergunning door de eerste vergunning heel goedkoop te maken en de vergunning voor een tweede auto verhoudingsgewijs duurder. Daarbij stellen we een overgangsregeling voor.
• Voor bezoekers (visite, zorg- en dienstverleners) komt er een bezoekerstarief. 
• We willen zorgen dat de parkeercapaciteit op peil blijft als we de mogelijkheden voor straatparkeren in het centrum afbouwen. We onderzoeken of dit met de bestaande capaciteit in de parkeergarages kan, of dat er nieuwe voorziening nodig is.
• We houden op straat plekken beschikbaar voor specifieke doelgroepen zoals houders van een gehandicaptenparkeerkaart.
• Een verbeterd parkeerverwijssysteem is onderdeel van de plannen. 
• Ook stellen we parkeerbeleid op waarbij we zo veel mogelijk rekening houden met de ingebracht bezwaren zoals een speciale regeling voor winkelcentra Kronenburg en Presikhaaf.

Verlagen maximumsnelheid 

Mensen steunen het principe van snelheidsverlaging naar 30 kilometer per uur, met name op de plekken waar dat bijdraagt aan de veiligheid. Een deel van de mensen vraagt om uitzondering voor de invalswegen en verbindingswegen. Mensen verwachten niet dat ze door de snelheidsverlaging vaker de fiets zullen pakken, in plaats van de auto. 

Bij de verlaging van de maximumsnelheid is er herhaaldelijk op gewezen dat het veranderen van de borden met maximumsnelheden niet genoeg zal zijn. Men vraagt nadrukkelijk aandacht voor handhaving, en voor de inrichting van de weg als onderdeel van het beleid. Die moet passen bij het snelheidsregime, en niet uitnodigen tot harder rijden. 

De hulpdiensten geven aan dat aanrijtijden onder druk kunnen komen bij het verlagen van de maximumsnelheden. Ook is aandacht gevraagd voor de reistijd van het busvervoer, en het gevaar van grote snelheidsverschillen tussen bussen en het overige verkeer. 

Hoe komt dit terug in het duurzaam mobiliteitsplan?

• We passen in het uiteindelijke plan niet overal een snelheidsverlaging naar 30 kilometer per uur toe. Bijvoorbeeld op wegen waar nu 70 mag worden gereden gaan we naar 50 kilometer per uur. Uitgangspunt is dat snelheidsverlaging plaatsvindt, daar waar het geloofwaardig kan.  
• De herinrichting van de wegen wordt een belangrijk onderdeel van de aanpak om de verkeerssnelheid terug te dringen en de veiligheid te vergroten. 
• Voor bussen willen we waar mogelijk vrije busbanen behouden en realiseren, waar zij 50 kilometer per uur kunnen rijden (maar alleen 50 als dat veilig kan). Van deze busbanen kunnen ook de hulpdiensten gebruik maken. Ook bij de herinrichting van de wegen houden we rekening met de eisen en wensen vanuit hulpdiensten en het busvervoer. 
• Wat de handhaving betreft, onderzoeken we de inzet van flexibele- en geluidsflitspalen en, zo mogelijk, trajectcontrole om excessen tegen te gaan. Hierbij is het van belang om de handhaving van de gemeentelijke BOA’s, politie en het OM nog beter op elkaar af te stemmen. We zetten in op het zoveel mogelijk geautomatiseerd handhaven. Op termijn zal Intelligent Speed Assist hierbij een belangrijke rol gaan spelen. 

Aanpassingen wegennet

Er is steun voor het terugdringen van het doorgaand verkeer door de stad terug te dringen. Maar er zijn zorgen over de toegankelijkheid voor bewoners en bezoekers als het aantal rijstroken op invalswegen wordt teruggebracht van 2 naar 1. Ook werd aandacht gevraagd voor de afhankelijkheid van de doorstroming op de Pleijroute en de A12. Wat als het verkeer daar vast komt te staan? 

Hoe komt dit terug in het duurzaam mobiliteitsplan?

• Het aantal invalswegen waarop we voorstellen om terug te gaan van 2 naar 1 rijstrook wordt in het duurzaam mobiliteitsplan verminderd.
• De invalswegen waarop een toename van de verkeersintensiteit wordt verwacht blijven in ieder geval 2 rijstroken per richting.
• We zullen actief met Rijkswaterstaat en de Provincie Gelderland in gesprek gaan over de doorstroming op de Pleijroute en de A12. In dit verband is ook de doortrekking van de A15 van belang. 
• Ook zorgen we ervoor dat iedereen die afhankelijk is van de auto en ons wegennet, daar altijd gebruik van kan maken.

Openbaar vervoer 

Een veelgenoemd aandachtspunt bij het versterken van het openbaar vervoer is het belang van betaalbaarheid. Ook vraagt men aandacht voor de verbindingen vanuit de hubs aan de rand van de stad. De vervoerders hebben zorgen geuit over de snelheidsverlaging. Verder werden vraagtekens gezet bij de functionaliteit van de verbinding tussen de wijken over de Pleijroute (de voorgestelde tangentlijn). 

Hoe komt dit terug in het duurzaam mobiliteitsplan?

• Door de aanleg van vrije busbanen willen we de snelheid van het busverkeer waarborgen. In plaats van de tangentlijn stellen we in het duurzaam mobiliteitsplan 2 buslijnen tussen de wijken voor, die niet over de Pleijroute lopen: tussen Presikhaaf en Rijnstate en tussen Arnhem-Zuid en Kronenburg. 
• Voor de Stadrandhubs ontwikkelen we een aantrekkelijk financieel aanbod voor de combi ‘parkeren in hub en met ov of deelfiets naar binnenstad’. Daarnaast willen we acties, zoals die nu al lopen met de Gelrepas, voortzetten. We gaan kijken naar extra mogelijkheden bijvoorbeeld via werkgeversaanpak. 

Fiets en voetganger

Meer ruimte voor fiets en voetganger wordt toegejuicht. Op verschillende manieren zijn daarbij wel zorgen geuit over de veiligheid van elektrische fietsen, zeker met de opkomst van speed pedelecs en fatbikes. Verschillende snelheden op het fietspad kunnen voor onveilige situaties zorgen, ook in relatie tot voetgangers. 

Hoe komt dit terug in het duurzaam mobiliteitsplan?

Het omgaan met de veiligheid van elektrisch fietsverkeer is in ontwikkeling en verdient bijzondere aandacht.

• De plannen voorzien in een verbetering van de fietsroutes en verbreding waar mogelijk.
• De snelle fietsroutes doorkruisen niet het drukke centrum van de stad.
• Verder zijn in het plan nog campagnes en gedragsmaatregelen opgenomen om ook onder fietsers de veiligheid van het verkeersgedrag (en de fietsvaardigheid) te verbeteren.    

Communicatie

Er is ook aandacht gevraagd voor de communicatie. Als de gemeente wil dat het mobiliteitsgedrag van de inwoners moet veranderen, dan zal de gemeente hierover ook moeten communiceren met de inwoners, ondernemers en werknemers van de stad.

Hoe komt dit terug in het duurzaam mobiliteitsplan?

Met het duurzaam mobiliteitsplan willen we echt een mobiliteitstransitie in gang zetten. We vinden het belangrijk om daar ook in brede zin over te communiceren met de stad. We gaan dan ook een duurzame mobiliteit campagne opstarten, die zich op de hele stad richt. Het gaat daarbij dan om communicatie rondom uitvoeringsprojecten, maar ook om vanuit 1 beeldmerk of naam richting bewoners, ondernemers en anderen te communiceren over duurzamer reizen.

Fasering

Tot slot is er gedurende het hele proces aandacht gevraagd voor de fasering. Gevraagd wordt om een samenhangend pakket aan maatregelen dat in de goede volgorde wordt gerealiseerd. 

Hoe komt dit terug in het duurzaam mobiliteitsplan?

Aan het plan is een fasering van de maatregelen toegevoegd. Ook is opgenomen dat we dit nog verder uitwerken waarbij we rekening houden met: 

• Groot onderhoud (liever 1 keer dan 2 keer de straat open / werk met werk maken)
• Ruimtelijke ontwikkelingen (een weg aanpassen als er bijvoorbeeld ook nieuwe woningen worden gebouwd in de buurt van die weg)
• Verkeershinder (niet alles tegelijkertijd doen, maar in een volgorde waarin Arnhem bereikbaar blijft en niet alle wegen afgesloten zijn)
• Inhoudelijke koppeling van projecten (Zo hebben parkeermaatregelen in de binnenstad een relatie met de bouw van stadsrandhubs en duurzame verbindingen (voetganger, fiets, ov) met de binnenstad)