Arnhem, de koelste en 'coolste' binnenstad van Nederland

Velen denken bij Arnhem meteen aan de grote groene parken van Arnhem, aan Park Sonsbeek bijvoorbeeld. In de binnenstad is er toch weinig van dit groene DNA te herkennen. Ook de andere kernwaarden creativiteit en vrijheid krijgen te weinig aandacht. In de visie Openbare Ruimte en Koele netwerk wordt op verschillende manieren de openbare ruimte met dit DNA aangevuld. Vergroening van de binnenstad is één van de meest zichtbare toepassingen hiervan. Maar ook bijvoorbeeld de herkenbaarheid van de inrichting. Eenduidig en helder, niet allerlei verschillende materialen, bankjes en verlichting. Daarbij gaan we uit van duurzame principes als hergebruik. Zeker de bestrating heeft een grote CO2-footprint. Slim hergebruik zorgt voor eenheid en duurzaamheid. Bijvoorbeeld: er zijn veel rode klinkers toegepast in de binnenstad. Door te vergroenen houden we op de ene plek in de binnenstad bakstenen over die we op een andere plek in de binnenstad kunnen toepassen.

Uniek aan de visie is de rol voor klimaatadaptatie. De binnenstad heeft namelijk ook te maken met het veranderende klimaat. Het is één van de meest versteende gebieden van Arnhem en tijdens warme dagen wordt het dan ook erg heet in de binnenstad. Dat komt de leefbaarheid niet ten goede van mens, plant en dier. Met de visie moet er meer aandacht komen voor schaduw en verkoeling, maar bijvoorbeeld ook voor het tegengaan van wateroverlast. De binnenstad moet voor iedereen fijn zijn om te verblijven, ook in de toekomst, ook als je een kwetsbare gezondheid hebt. We pakken de klimaatopgave voor de hele binnenstad aan door te bouwen aan een netwerk van koele routes en plekken. Dat is uniek voor Nederland. 

De belangrijkste plekken in de openbare ruimte van de binnenstad zijn nu allemaal versteend. Het zijn allemaal pleinen. Ze zien er vaak hetzelfde uit en vertellen niet veel over de identiteit van de plek. Dat willen we in de toekomst aanpakken. Naast de pleinen worden er 2 nieuwe groene type plekken toegevoegd. De stadshoven en de verborgen tuinen. Hieronder kan je lezen wat het verschil is tussen de type plekken en hoe deze er in de toekomst zullen uitzien. Bij het verkoelen en vergroenen van de plek kijken we naar hoe deze gebruikt wordt. 

Pleinen

Op de pleinen kan je vandaag naar de markt of een optreden gaan. Je kan er genieten van een verkoelend drankje op het terras. Het flexibele gebruik van de pleinen moet ook in de toekomst behouden blijven. Maar er is ook behoefte  aan meer schaduw, vooral in de zomer. Dit kan door het aanbrengen  van tijdelijke constructies voor schaduw (zoals parasols of doeken) en bomen. Misschien kan je er in de toekomst je vrienden of familie ontmoeten op een bankje in de schaduw. 

Stadshoven 

De stadshoven zijn de groene tegenhangers van de pleinzones. Dit zijn de koele, groene oases in de binnenstad. Je kan er zitten in de schaduw, spelen of een terrasje doen. Het zijn plekken waar mensen samenkomen in een groene setting. De plek waar je kan zitten onder de bomen en kan genieten van het groen rondom jou.

Verborgen tuinen

De Verborgen tuinen zijn te ontdekken groene plekken in de binnenstad. Ze kunnen gelegen zijn achter gebouwen of op een dak. Ze vormen een nieuwe aanvullende groene wereld in de binnenstad. De tuinen kunnen zowel openbaar als privé zijn. Een goed voorbeeld van hoe zo een tuin zou kunnen zijn, zijn de tuinen van het Spijkerkwartier. Leuke, groene ontdekplekken.

Straten zijn naast de grote plekken de belangrijkste openbare ruimtes in de binnenstad. We willen de binnenstad omvormen tot koelste en “coolste” binnenstad van Nederland. Daar kunnen  deze straten een belangrijke rol in spelen. Door verkoeling en vergroening kunnen we wonen en verblijven in de binnenstad prettiger r maken  en de Arnhemse kernwaarden beter zichtbaar maken. Hoe? Dit hangt af van de breedte en het gebruik van de straat. Door de straten verschillend in te richten, weten inwoners en bezoekers in wat voor soort stuk van de binnenstad ze zijn en wat je daar kunt verwachten. Op de afbeeldingen kan je zien hoe de verschillende straten er in de toekomst zouden kunnen uitzien.

Winkelstraten

Het winkelen, de toegankelijkheid en de zichtbaarheid van de winkels staat hier voorop. Op plaatsen waar in de zomer onvoldoende schaduw is, wordt ingezet op het creëren van tijdelijke schaduw. Bomen, planten in potten en groene gevels geven een groener uitzicht aan dit type straat. 

Horecastraten

In de  horecastraat vindt u concentratie van restaurants en cafés. Deze straten zijn vaak levendig en drukbezocht. Dit moet  ook zo  blijven in de toekomst. Net als in de winkelstraat wordt er gekozen voor het creëren van tijdelijke schaduw. Klimplanten en planten in potten dragen bij aan een hogere verblijfskwaliteit.

Struinstraten

Dit zijn straten waar een mix is van bijvoorbeeld winkels, wonen, bedrijfjes en ambachten. In deze straten is het belangrijk om (beschaduwde) ruimte te maken zodat je er fijn kunt verblijven, ontmoeten en winkelen. Maar waar ook ruimte is voor groen en bomen (het DNA van Arnhem) en waar water opgevangen kan worden.

Woonstraten

Een woonstraat is een straat met vooral  wonen of woon-gerelateerde functies. In deze straten is er de meeste ruimte voor vergroening. Dit kan door het aanbrengen  van geveltuintjes, grotere groenzones en het aanplanten van bomen. Zo zal het nog fijner wonen zijn in deze straten.

De Arnhemse binnenstad heeft 2 opvallende kenmerken. Aan de ene kant de kleinschalige middeleeuwse historische binnenstad met smalle en gebogen straatjes en aan de andere kant de Wederopbouwstad met grootschalige gebouwen en grote formele openbare ruimtes. Tussen deze 2 werelden ligt een gebied die deze werelden verbindt, de centrale verblijfszone. Dit is ook de zone waar veel van de grote culturele en publieke gebouwen staan. Onder andere Rozet, Focus, de Eusebiuskerk, het Stadhuis, de Walburgiskerk en Waalse kerk, het Stadstheater en Musis Sacrum. Deze zone wordt nog meer dan nu de centrale plek om te verblijven en ontmoeten. De voetganger staat hier centraal en er is minder of geen ruimte voor de bus en auto. Deze zone werkt als een  ruimte waarin de openbare ruimte door loopt, waarbinnen  verschillende plekken die de identiteit onderstrepen van belangrijke gebouwen in deze zone, zoals  bijvoorbeeld de Eusebiuskerk , van Focus Filmtheater, het Stadstheater of Rozet.

Verblijven aan de Rijn

Nog een opvallend kenmerk van Arnhem is de ligging aan de Rijn. Een bijzondere plek om te verblijven die daar nu nog niet helemaal op ingericht is. In de visie staan aanknopingspunten om dit gebied beter te gebruiken voor verblijven en ontmoeten. Bijvoorbeeld door een pleinzone in te richten waar auto’s en snelle fietsen niet mogen rijden. Daarnaast wordt ook in beeld gebracht hoe dit gebied gekoppeld is aan de hiervoor genoemde centrale verblijfsruimte en de historische binnenstad, zodat een nieuwe rondwandeling ontstaat.

Er zijn verschillende plekken waar je als bezoeker de binnenstad inkomt. De entreeplekken. Deze krijgen bijzondere aandacht. Het zijn de plekken waar je bijvoorbeeld overstapt uit de bus of waar je de fiets of auto parkeert en te voet verder gaat. Dit zijn de entrees langs de singel van de binnenstad. Belangrijk is dat iedereen zich welkom voelt, dat het comfortabel en aangenaam is en dat je je meteen thuis voelt in de binnenstad.

Om een beeld te geven van hoe verschillende plekken er mogelijk in de toekomst uit zouden kunnen komen te zien, zijn voor een aantal plekken sfeerbeelden gemaakt. Dit is nog geen definitief ontwerp, maar het laat zien wat er mogelijk is binnen de visie als we de spelregels gebruiken, wat belangrijk is en ook hoe het beeld van de openbare ruimte kan gaan veranderen. Maar het zijn dus beelden die nu vooral laten zien hoe het eruit zou kunnen zien.

Copyright: OMGEVING