Klimaatplan gemeente Arnhem

Elk half jaar rapporteert de gemeente Arnhem over haar CO2-uitstoot, de maatregelen die zij neemt en de voortgang op de reductiedoelstellingen. In vergelijking met ‘basisjaar’ 2018 is de uitstoot over het jaar 2023 met 61% gedaald. In bijgaande staafdiagram is deze trend goed te zien. 

Daarmee heeft de gemeente haar eerder geformuleerde reductiedoelstellingen - 40% minder uitstoot in 2023 en 60 over 2026 - al ruim behaald. Doordat de gemeente vanaf 2022 volledig gebruikmaakt van regionale groene stroom, is er geen uitstoot meer als gevolg van elektriciteitsverbruik. Ook is er een daling als gevolg van verduurzaming van panden en het overstappen van aardgas op stadswarmte voor een aantal panden. 

Bij de zakelijke reizen stokt de daling van de reductie. Momenteel is de daling ten opzichte van 2022 slechts 9%. Aangezien de zakelijke reizen een aandeel van 30% heeft van de totale footprint, is het belangrijk om hier in de toekomst extra aandacht aan te besteden.  

De gemeente, Scalabor en het Sportbedrijf Arnhem hebben in 2022 57% minder CO₂ uitgestoten in vergelijking met 2018. Dat bleek onlangs uit metingen over 2022. In totaal bedroeg de CO₂-footprint van de gemeente vorig jaar 2.257 ton, onderverdeeld in verschillende vormen van uitstoot. In 2022 waren stads- en aardgasverwarming met respectievelijk 37 en 32% de grootste uitstoters, gevolgd door doelgroepenvervoer (19%) en zakelijke autoreizen (11%).   

Met een totale reductie van 57% ten opzichte van 2018 hebben we onze doelstelling om in 2023 tot 40% minder CO₂-uitstoot te komen, ruimschoots behaald. Om de doelstelling van 60% CO₂-reductie in 2026 te halen nemen we aanvullende maatregelen op het gebied van het verduurzamen van het gemeentelijk vastgoed en het verder vergroenen van de zakelijke reizen en het doelgroepenvervoer.

Regionale groene stroom

In onderstaande grafiek, die een overzicht geeft van CO₂-emissies per halfjaar vanaf 2018, is te zien dat Scalabor, Sportbedrijf en de gemeente Arnhem in de eerste helft van 2018 samen nog ruim 2.600 ton CO₂ uitstootten. In de tweede helft van 2022 is de uitstoot verminderd naar ruim 1.000 ton. Ten opzichte van 2018 is de uitstoot in 2022 dus met 57% gedaald. De belangrijkste reden daarvan is de overstap naar regionale groene stroom. Hierdoor is de CO₂-uitstoot van het elektriciteitsverbruik in 2022 gezakt naar 0. Ook is door de verduurzaming van panden en de energiecrisis de uitstoot door verwarming gedaald. Bij doelgroepenvervoer en zakelijke autoreizen is de CO₂-uitstoot gedaald als gevolg van toenemend gebruik van duurzame brandstoffen, elektrisch rijden en een groen mobiliteitsbeleid.

Onze uiteindelijke ambitie is een energie- en klimaatneutrale gemeentelijke organisatie. Daarvoor werken we volgens een plan waarin we de doelen voor de lange termijn richting 2030 hebben uitgewerkt. We willen in 2026 70% CO2-reductie en in 2030 85 % bereikt hebben ten opzichte van 2018. Met een footprint van 5.229 ton CO2 in 2018 betekent dat een reductie van 3.660 ton CO2, oftewel een footprint van 1.569 ton CO2 in 2026 en een reductie van 4.445 ton CO2, oftewel een footprint van 784 ton CO2 in 2030. De belangrijkste van die maatregelen zijn het verduurzamen van de panden, het verminderen van zakelijke reizen en het verder vergroenen van het wagenpark & doelgroepenvervoer. 

Daarnaast hebben we de ketenuitstoot van de gemeente Arnhem in kaart gebracht. Voor twee significante onderwerpen hebben we reductiedoelen geformuleerd: voor Grond Weg en Waterbouw (49% reductie van CO2-uitstoot in asfaltprojecten in 2030 ten opzichte van 1990) en het toepassen Biobased isolatiematerialen (in 2028 zijn 10% van uitgegeven subsidies/ regelingen bestemd voor circulaire (biobased of hergebruikte) isolatiematerialen). 

Ook nemen we actie op het gebied van energietransitie, circulaire economie, inkoop en aanbestedingen en duurzaam woon-werkverkeer.

Voor het behalen van de doelstellingen volgen we de zogeheten Plan-Do-Check-Act- cyclus. Halfjaarlijks rapporteren en communiceren we onze voortgang ten opzichte van deze doelstelling. Afhankelijk van de besluitvorming over investeringsvoorstellen kunnen we, conform de PDCA-cyclus, het pakket aan maatregelen bijstellen en/of aanvullen. Dit geldt ook voor de ambitieuze, maar haalbare doelstellingen.

In 2023 is Arnhem, als eerste gemeente, gecertificeerd op niveau 5 van de CO2-Prestatieladder.

De belangrijkste maatregelen voor het behalen van de CO₂-reductiedoelstelling voor onze eigen footprint zijn:

• Verduurzamen van en besparen in de panden en de zwembaden.
• Overstappen op en verder vergroenen van groene stroom, onder andere door regionale opwek.
• Duurzaam aanbesteden emissieloos doelgroepenvervoer.
• Energieneutrale gemeentewerf.
• Openbare led-verlichting.
• Elektrificeren wagenpark en stimuleren alternatieve vormen van vervoer.  

Een belangrijke algemene maatregel, die alle andere maatregelen ondersteunt, is het verbeteren van het inzicht in het energieverbruik. Dit maakt het beter mogelijk om te sturen op basis van gedetailleerde verbruiksgegevens en zo effectief energiemanagement toe te passen en te verbeteren. Het inventariseren en volgen van de effecten van maatregelen staat daarbij centraal. 

We hebben onze ketenuitstoot in kaart gebracht: welke categorieën zijn er grofweg en hoe groot zijn deze. Voor 2 significante onderwerpen hebben we een verdiepende berekening uitgevoerd. Voor beide onderwerpen is op basis van deze analyse een doelstelling geformuleerd en is een plan van aanpak met maatregelen geformuleerd:

• Keten Grond Weg en Waterbouw (GWW): 55% reductie van CO2-uitstoot in asfaltprojecten in 2030 ten opzichte van 1990.
• Keten toepassing Biobased isolatiematerialen: in 2028 zijn 10% van uitgegeven subsidies / regelingen bestemd voor biobased isolatiematerialen.