Bodemenergie / Warmte-Koude opslag

Het gebruik van bodemenergie is een duurzame wijze om een woning of pand te verwarmen en te koelen.

Bodemenergie is het gebruik van warmte en koude uit de ondergrond tot 500 meter onder het maaiveld. De bodem in Arnhem is hier heel geschikt voor, er wordt dan ook veel gebruik van gemaakt. Er wordt onderscheid gemaakt tussen gesloten en open bodemenergiesystemen, oftewel Warmte Koude Opslag (WKO).

Gesloten bodemenergiesystemen

Een gesloten bodemenergiesysteem wisselt warmte en koude uit met de bodem met behulp van kunststof bodemlussen die gevuld zijn met water en vaak een anti-vriesmiddel. Het water komt niet in direct contact met het grondwater. Een andere benaming is bodemwarmtewisselaar of warmtepomp met bodemwarmte. In de winter onttrekt het systeem warmte aan de bodem. De warmte wordt via een warmtepomp doorgegeven aan het gebouw. In de zomer onttrekt het systeem koude aan de bodem om het gebouw te koelen. Het kan gaan om een individuele woning, een aantal woningen of een klein utiliteitsgebouw.

Melden van gesloten bodemenergiesystemen

Het is verplicht om de aanleg van een nieuw gesloten bodemenergiesysteem bij ons te melden. Voor een klein systeem geldt een meldingsplicht, voor een groot systeem (meer dan 70 kW) is er een vergunningplicht. Een klein systeem heeft ook een vergunningplicht binnen een interferentiegebied. Bestaande gesloten bodemenergiesystemen mogen vrijwillig gemeld worden.

Het melden van een gesloten bodemenergiesysteem gebeurt online via het Omgevingsloket. U krijgt toegang tot het Omgevingsloket met uw DigiD.
Bedrijven melden via de Activiteitenbesluit Internet Module: https://www.aimonline.nl.
De Omgevingsdienst Regio Arnhem ontvangt en behandelt de meldingen in opdracht van de gemeente Arnhem.
Er zijn geen kosten (leges) verbonden aan een melding of vergunningaanvraag.

Waarom melden

Wanneer bodemenergiesystemen te dicht bij elkaar staan ontstaat er onderling negatieve beïnvloeding en wordt het rendement minder. Door nieuwe en bestaande systemen te melden, worden deze beschermd tegen negatieve beïnvloeding, omdat toekomstige systemen rekening moeten houden met de gemelde systemen. Voor nieuwe systemen is het verplicht te melden, voor bestaande systemen is dit vrijwillig.

Let wel: in grondwaterbeschermingsgebieden mogen geen bodemenergiesystemen worden aangelegd. Kijk voor meer informatie hierover op de website van de provincie Gelderland: www.gelderland.nl

Ook bestaande systemen melden

De ligging van de bestaande gesloten systemen is bij de gemeente Arnhem vaak niet bekend omdat er voor 2013 geen meldingsplicht was. Om goed met elkaar rekening te kunnen houden en onderlinge beïnvloeding te voorkomen, is het belangrijk dat ook de ligging van de bestaande gesloten systemen bekend wordt. Het melden van deze bestaande systemen is niet verplicht, maar kent wel voordelen. Het voordeel van het melden van een geïnstalleerd gesloten bodemenergiesysteem is dat dit systeem dan wettelijk wordt beschermd tegen negatieve beïnvloeding door een bodemenergiesysteem dat later wordt geplaatst in uw directe omgeving.

Interferentiegebied Arnhem Binnenstad en omgeving

In de energietransitie is bodemenergie een belangrijke warmte- en koudebron. De algemene regels houden geen rekening met toekomstige systemen, terwijl een (te) ruim bemeten systeem de ligging van toekomstige systemen in de directe omgeving kan benadelen. Vooral in de binnenstad en omgeving is er drukte in de ondergrond door veel bestaande bodemenergiesystemen en veel ontwikkelingen. Om te zorgen dat er genoeg ruimte blijft voor bodemenergie en de energiepotentie van de ondergrond zo optimaal mogelijk te gebruiken is, is het gebied Binnenstad en omgeving via de Verordening Bodemenergie Arnhem Binnenstad en omgeving 2021 aangewezen als interferentiegebied. Bekijk het interferentiegebied op de kaart (pdf, 2MB).

Aanvullende regels voor interferentiegebied

In het interferentiegebied gelden aanvullende regels. Deze regels zijn opgenomen in het Bodemenergieplan Arnhem Binnenstad en omgeving 2021. De regels gaan over:

de verticale scheiding van gesloten (eerste en tweede watervoerend pakket) en open systemen (alleen in derde watervoerend pakket)
de horizontale scheiding van de warme en koude zones voor open bodemenergiesystemen
de ligging van de putten en leidingen niet in de openbare ruimte toegestaan, tenzij er sprake is van een groter collectief systeem.

Buiten het gebied Arnhem Binnenstad en omgeving wordt voor bodemenergie op dit moment geen drukte verwacht. Daarom is hier het aanwijzen van een interferentiegebied nog niet nodig

Informatie en vragen

Meer informatie over bodemenergie vindt u op de website van het Informatiepunt Leefomgeving. Heeft u nog een vraag, stuur dan een e-mail naar bodem@arnhem.nl.

Open bodemenergiesystemen

Bij een open bodemenergiesysteem wordt grondwater uit de ene bron onttrokken en na gebruik terug in de bodem via de andere bron geïnfiltreerd. In de winter wordt grondwater uit de warme bron opgepompt en bijgewarmd door een warmtepomp voor verwarming. Het afgekoelde water wordt teruggepompt in een andere bron. Na ongeveer een half jaar wordt de circulatierichting omgedraaid. In de zomer wordt grondwater uit de koude bron gebruikt voor koeling. Het kan gaan om grotere collectieve systemen die meerdere afnemers bedienen of om kleinere individuele systemen.

Melden van open bodemenergiesystemen

Open bodemenergiesystemen zijn vergunningplichtig. Binnen een interferentiegebied gelden aanvullende regels.De provincie Gelderland is bevoegd gezag. Voor meer informatie kijk op www.gelderland.nl.